Mahjong (tên tiếng Việt: Mạt Chược) là một trong những trò chơi bài phổ biến tại châu Á. Trên thế giới đã xuất hiện nhiều biến thể khác nhau của Mahjong. Tại Việt Nam, Mahjong đã phát triển theo một phong cách riêng biệt, mang đậm nét văn hóa và sự đặc sắc của người Việt Nam.
Bài viết này của Mega Casino Vietnam sẽ giới thiệu về sự khác biệt của Mahjong kiểu Việt so với các biến thể khác và cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách chơi trò chơi này.
Giới thiệu về Mahjong
Trò chơi Mahjong (Mạt chược) bắt nguồn từ Trung Quốc và trở nên phổ biến trên thế giới vào đầu thế kỷ 20. Trò chơi Mahjong tại Trung Quốc thường sẽ có đến 6 người tham gia chơi. Đối với các biến thể Mahjong khác tại Hàn Quốc, Nhật Bản và một số nước châu Á khác thường số lượng người chơi là 3 người.
Hiện nay, Mahjong cũng được ưa chuộng tại một số nước phương Tây. Người chơi Mahjong cần phải có hiểu biết và trình độ nhất định để tham gia chơi
Sự khác biệt giữa Mahjong kiểu Việt Nam và Mahjong truyền thống
Mahjong kiểu Việt Nam có những điểm khác biệt rõ rệt so với Mahjong truyền thống của Trung Quốc hay biến thể Nhật Bản. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính:
- Bộ bài: Đối với Mahjong Việt Nam người chơi thường sử dụng bộ bài bao gồm 160 quân bài (4 bộ hoa và 2 bộ khung), đôi lúc là 176 hoặc 184 quân bài nếu chơi theo kiểu hiện đại. Trong khi Mahjong Trung Quốc sử dụng bộ bài có 144 quân (có 2 bộ hoa và không có khung).
- Luật chơi:
- Mahjong Việt Nam có thêm hai bộ hoa, bộ khung xanh và bộ khung đỏ, nên luật chơi sẽ có nhiều khác biệt, nhất là trong việc thay thế các quân bài.
- Đối với phiên bản Trung Quốc, Bộ hoa và bộ bốn mùa được tiết lộ và thay thế tất cả ngay khi được chia, không giữ lại để sử dụng sau này. Với phiên bản Việt Nam, hai bộ này không được tiết lộ và thay thế tất cả ngay khi được chia để giữ lại sử dụng về sau.
- Cách tính điểm số của phiên bản Việt Nam phức tạp hơn phiên bản Trung Quốc vì bao gồm nhiều khoản khác nhau dựa trên sự khác biệt về bộ bài và các tổ hợp đặc biệt.
- Chiến lược chơi phiên bản Việt Nam đa dạng và linh hoạt hơn vì có thể thay đổi chiến lược dựa trên các bộ khung và bộ hoa.
- Phong tục và thói quen: Mahjong kiểu Việt thường kết hợp nhiều yếu tố văn hóa đặc trưng của người Việt, như thói quen trong việc gọi tên các quân bài, đặt cược, các nghi lễ trong khi chơi, và cả cách giao tiếp giữa các người chơi.
Một ví dụ điển hình về khác biệt văn hóa đó là các quân bài Mahjong được người Việt gọi giống với các quân bài của trò Tổ Tôm mà người Việt thời xưa hay chơi, như quân Đồng được người Việt gọi là quân Văn, hay một số quân được gọi là phu ngang, phu dọc.
Hướng dẫn chơi Mahjong kiểu Việt
Chọn chỗ ngồi
Bước 1: Lấy bốn quân cờ Đông, Tây, Nam, Bắc ra xoa và sắp xếp chúng thành một chồng một cách ngẫu nhiên.
Bước 2: Lắc hai xúc xắc. Dựa vào kết quả của xúc xắc, người nào có số điểm cao nhất sẽ được lấy quân cờ ở trên cùng của chồng quân bài vừa xếp, tiếp theo là người có điểm số thấp hơn lấy quân kế tiếp trong chồng, tiếp tục như vậy cho đến khi tất cả quân cờ được phân phát hết.
Bước 3: Ai bốc được quân Đông (gọi là Cửa Đông) có quyền chọn vị trí ngồi theo ý muốn. Người có quân Nam (gọi là Cửa Nam) sẽ ngồi bên phải của Cửa Đông. Người có quân Tây sẽ ngồi bên phải của Cửa Nam và người có quân Bắc sẽ ngồi bên phải của Cửa Tây.
Chia bài
Các quân bài phải được úp xuống bàn trước khi chia bài. Sau đó, người chơi tiến hành trộn bài và xếp chúng thành 2 hàng. Trong mỗi hàng có 18 quân bài, chúng được chồng lên nhau và đẩy về phía trước để tạo thành một hình vuông.
Người ngồi ở cửa Đông (Nhà Cái) sẽ xác định số điểm chia bài bằng cách đổ 2 hoặc 3 xúc xắc. Mỗi người sẽ được chia 40 quân trên tổng số 160 quân bài. Mỗi người chơi phải sắp xếp 40 quân bài của mình thành 20 đôi và đặt trước mặt.
Cách chơi một ván Mahjong
Một ván Mahjong có 4 lượt Đông, Nam, Tây, Bắc. Khi hết một vòng, tức là hết một gió. Trò chơi bắt đầu với gió Đông từ người Cửa Đông. Khi Cửa Đông di chuyển một vòng trở lại vị trí ban đầu, gió sẽ đổi sang gió Nam.
Nhà Cửa cái sẽ đánh trước một quân vì có 14 quân bài. Mỗi người chơi sẽ có 14 quân mỗi lượt. Người chơi lần lượt đánh bài cho đến khi có một người chơi “tới”. 14 quân bài khi tới sẽ chia ra 4 phu, mỗi phu 3 quân và 1 cặp:
Hai quân bài giống nhau gọi là 1 Cặp.
- Phỗng (Phu ngang): 3 quân giống nhau. Phỗng có thể do tự bốc hoặc ăn được từ quân bài người khác đánh ra.
- Phình (Phu dọc): Được xác định theo thứ tự.
- Tài phao: Không thể ăn được và chỉ dùng để làm Phỗng.
- Chiếu: Bài thủ có sẵn 3 quân bài và 1 quân do tự bốc hoặc do đối thủ đánh ra.
Cách ù
Có nhiều dạng bài Ù khác nhau như sau:
- Ù muỗi: Đây là cách ù nhỏ nhất. Nếu 4 phu đều có phình và phỗng thì không có phán,
- Ù phình: Dù có Đông hay không thì 4 phu đều có phình sẽ ù 1 phán.
- Ù tui tui: 4 phu toàn phỗng sẽ ù 3 phán.
- Mún cun: Ù 6 phán nếu tất cả 14 quân đều là một hàng.
- Toàn chữ: Ù 18 phán nếu tất cả 14 quân đều là chữ.
- Bất cầu nhần: Không ăn quân của đối thủ, tự ù lấy (1 phán).
- Ù xuyên: Tính thêm 1 phán nếu chờ một quân/phu/mắt và bốc được.
- Ù khản khản: Không ăn quân, bốc lên 4 phu toàn phỗng.
- Ù Thập Tam Thái Bảo: Ù 13 phán nếu có đủ 13 quân nhất, cửu, tài phao.
- Ù Đại Tam Nguyên: Ù 9 phán nếu 3 phu là 3 phỗng có Trung, Phát, Bạch.
- Ù Tiểu Tam Nguyên: Ù 6 phán nếu 2 phu là 2 phỗng có Trung, Phát, Bạch và số bài còn lại là một đôi Trung, Phát, Bạch.
- Ù Đại Tứ Hí: Ù 36 phán nếu 4 phu toàn phỗng Đông, Nam, Tây, Bắc.
- Ù Tiểu Tứ Hí: Ù 24 phán nếu 3 phu là phỗng của Đông, Nam, Tây, Bắc và quân bài còn lại là một đôi mắt sẽ.
Cách tính điểm
Phán là đơn vị dùng để tính điểm trong Mahjong. Người chơi có thể đạt các mức phán như sau:
- 0 phán: Chiến thắng một ván Mạt chược theo kiểu thông thường.
- 1 phán: Khi có bốn quân xuyên liên tiếp trong bài; tự bốc quân để ù; nắm giữ cặp Chiếu/Phỗng cùng một cửa; hay ngồi cùng chỗ với người có bài Hoa trùng số.
- 2 phán: Khi bài ù có bốn quân Hoa cùng loại; bốc quân cuối cùng để ù; hay nắm giữ cặp Chiếu/Phỗng cùng một cửa và gió.
- 3 phán: Khi bài ù có ba phỗng gió và ba phỗng rồng; sắp xếp ba quân cùng loại thành một hàng để ù.
- 6 phán: Khi bài ù có bốn phỗng gió Tiểu tứ hỷ; nắm giữ bốn quân phỗng để ù; hay bốc toàn bộ bài phỗng.
- 8 phán: Khi bài ù có bốn phỗng gió Đại tứ hỷ; nắm giữ bốn quân phỗng và bốc các quân trên tay chỉ có gió hoặc rồng để ù.
Kết luận
Với những đặc điểm riêng biệt và sự phong phú về quy tắc chơi, Mahjong kiểu Việt Nam vẫn được ưa chuộng từ xưa cho đến hiện nay. Bài viết đã giới thiệu về sự khác biệt của Mahjong kiểu Việt Nam so với Mahjong truyền thống, cùng với hướng dẫn chi tiết về cách chơi. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trò chơi này và có thêm niềm đam mê trong việc khám phá Mahjong kiểu Việt Nam.
